Oświadczenie w sprawie nowelizacji Kodeksu Wyborczego

Publikujemy treść listu prezentującego nasze stanowisko wobec nowelizacji Kodeksu Wyborczego oraz organizacji nadchodzących wyborów za granicą. Adresatami listu są: przewodniczący komisji sejmowej i senackiej ds łaczności z Polakami za granicą oraz Prezydium Sejmu i Senatu.

Szanowni Państwo,

Członkowie i sympatycy KOD UK, organizacji która od lat promuje demokratyczne wartości wśród polskiej diaspory w Wielkiej Brytanii oraz staje w obronie praw i wolności wszystkich Obywatelek i Obywateli, z ogromnym niepokojem przyjmują propozycje zmian w kodeksie wyborczym.

Nasz sprzeciw budzi fakt wprowadzania zmian do kodeksu wyborczego w roku wyborczym oraz ich potencjalny wpływ na organizację wyborów za granicą. Z rozczarowaniem odnotowujemy, że wśród zmian określanych jako profrekwencyjne wiele jest takich, które tworzą bariery dostępu dla polonijnych wyborców. W 2020 r. w wyborach korespondencyjnych na Prezydenta RP w samym Zjednoczonym Królestwie zarejestrowało swój udział rekordowe 182 636 obywateli polskich. Bezsprzecznym jest, że dla wielu wyborców zamieszkałych w miejscach odległych od placówek konsularnych opcja głosowania korespondencyjnego daje jedyną realną możliwość realizacji swoich konstytucyjnie zagwarantowanych praw wyborczych.

Co więcej, niektóre z proponowanych w nowelizacji rozwiązań, jak te dotyczące sposobu liczenia głosów, mogą znacząco utrudnić pracę komisji wyborczych w dużych okręgach wyborczych. Z doświadczenia poprzednich wyborów wiemy, że największe okręgi wyborcze powstają właśnie za granicą. Przykładowo, w wyborach 2020 r. na przeciętną komisję w Londynie przypadało ponad osiemnaście tysięcy zarejestrowanych wyborców. Z kolei każda z dwóch komisji w Manchesterze miała do policzenia ponad dwadzieścia tysięcy głosów - kilkukrotnie więcej, niż przeciętna komisja na terytorium RP. Istniało realne zagrożenie, że głosy te nie zostaną policzone w ustawowym terminie i uwzględnione w oficjalnych wynikach.

Pragniemy również zwrócić uwagę na spodziewane utrudnienia w przeprowadzeniu obywatelskiej kontroli wyborów. Zachęcają do udziału w niej wszystkie główne siły polityczne, jednakże konieczność potwierdzenia rejestracji obserwatorów przez platformę ePUAP może okazać się poważną barierą. Wiele osób mieszkających za granicą nie posiada profilu zaufanego ze względu na to, że nie są klientami polskich banków, oraz na fakt, że obecnie procedura uzyskania dowodu osobistego wymaga dwukrotnego osobistego stawiennictwa w urzędzie na terytorium RP.

Celem poprawy organizacji wyborów za granicą i umożliwienia jak największego udziału polonijnych wyborców w głosowaniu, apelujemy o:

- istotne zwiększenie liczby komisji wyborczych w stosunku do tej z wyborów parlamentarnych w 2019 r.

- zaniechanie wprowadzania zmian proceduralnych, spowalniających liczenie głosów przez komisje wyborcze

- rejestrację obserwatorów społecznych bez wymogu użycia platformy ePUAP

- transparentność procesu rekrutacji do pracy w komisjach wyborczych poprzez ustalenie jednolitych i jawnych kryteriów

- wydłużenie terminów oraz usprawnienie procesu elektronicznej rejestracji wyborców.

Mamy nadzieję, że nasze postulaty, mające na celu dbanie o poszanowanie konstytucyjnych praw do udziału w wyborach na równych zasadach oraz zapewnienie powszechności wyborów, zostaną uwzględnione przez organy władzy odpowiedzialne za legislację oraz przeprowadzenie wyborów za granicą.

Z wyrazami szacunku,

Zarząd KOD UK